Culturele Kring Sint Paulus Gent

02/02/2025

Lezing:
In 1919 gebruikte de Duitse muziekjournalist Paul Bekker voor het eerst de term neue Musik. Hij doelde daarmee op vernieuwende muzikale stromingen die, parallel aan het modernisme in andere kunsten, ontstonden maar vaak met moeite toegang vonden tot de concertpodia.

Deze stromingen zetten zich bewust af tegen traditionalisme en streefden naar vormen van verandering, experiment en vernieuwing die niet alleen esthetisch, maar ook ethisch en maatschappelijk geladen waren. Net om die reden werden ze in het concertcircuit vaak als controversieel ervaren, omdat ze bestaande conventies en luisterverwachtingen uitdaagden. Componisten zoals Arnold Schönberg en later Pierre Boulez, Karlheinz Stockhausen en Helmut Lachenmann beschouwden hun werk vaak als een manier om de status quo te bevragen en zelfs een kritiek op dominante luisterhoudingen te formuleren.

Tijdens deze lezing verkennen we het veld van neue Musik vanuit een breed perspectief. We gaan in op de context waarbinnen de term ontstond en op enkele belangrijke vormen, stromingen en namen. Daarbij besteden we ook de nodige aandacht aan de verwevenheid van deze muziek met ethische en maatschappelijke discoursen.

Het fenomeen "Nieuwe muziek" door Maarten Quanten, musicoloog.
Donderdag 13 februari 2025 om 20 uur in het Paulushuis, Patijntjestraat 27, 9000 Gent.

In 1919 gebruikte de Duitse muziekjournalist Paul Bekker voor het eerst de term neue Musik. Hij doelde daarmee op vernieuwende muzikale stromingen die, parallel aan het modernisme in andere kunsten, ontstonden maar vaak met moeite toegang vonden tot de concertpodia.

Deze stromingen zetten zich bewust af tegen traditionalisme en streefden naar vormen van verandering, experiment en vernieuwing die niet alleen esthetisch, maar ook ethisch en maatschappelijk geladen waren. Net om die reden werden ze in het concertcircuit vaak als controversieel ervaren, omdat ze bestaande conventies en luisterverwachtingen uitdaagden. Componisten zoals Arnold Schönberg en later Pierre Boulez, Karlheinz Stockhausen en Helmut Lachenmann beschouwden hun werk vaak als een manier om de status quo te bevragen en zelfs een kritiek op dominante luisterhoudingen te formuleren.

Tijdens deze lezing verkennen we het veld van neue Musik vanuit een breed perspectief. We gaan in op de context waarbinnen de term ontstond en op enkele belangrijke vormen, stromingen en namen. Daarbij besteden we ook de nodige aandacht aan de verwevenheid van deze muziek met ethische en maatschappelijke discoursen.

Maarten Quanten (°1982) voltooide zijn studie musicologie aan de Katholieke Universiteit Leuven. In 2009 promoveerde hij tot doctor in de musicologie onder supervisie van professor Mark Delaere, met een proefschrift over temporele strategieën in het seriële werk van Stockhausen en Koenig. Vervolgens werkte hij als wetenschapper bij het Brussels Muziekinstrumentenmuseum en als docent organologie aan KASK &Conservatorium Gent.

Gratis voor leden. Niet-leden betalen 5 euro inkom.

09/10/2024

Voordracht door Leen Meganck, architectuurhistorica.
"De stationsbuurt in het interbellum : een cinema, een vakbond, een kerk, en huizen voor arm en rijk."

Donderdag 10/10/2024 om 20u.

Leden: gratis toegang, niet-leden 5 euro.

12/07/2024

Het programma 2024-2025 is bekend!
Surf naar https://www.culturelekringsintpaulusgent.be/programma2023-2024.html
voor meer info.

21/03/2024

Voordracht: Vrouwen en oorlog door Joanie De Rijke, oorlogsjournaliste - donderdag 25 april 2024 om 20 uur

Wat met de vrouwen in oorlogssituaties? Wat is hun rol? Vrouwen in oorlog worden meestal geportretteerd in uitersten. Ofwel zijn ze slachtoffers, ofwel zijn ze grote heldinnen of wrede monsters. In de praktijk is het niet zo zwart-wit.

Vrouwen in oorlog zijn, net als de meeste mannen, in de eerste plaats bezig met overleven, zorgen voor hun kinderen, hun familie, voor brood op de plank. Maar er zijn vrouwen die strijden, die even hard meevechten als de mannen en vooraan staan aan de frontlinies.

Journaliste Joanie heeft al ettelijke oorlogszones bezocht, maar in 2008 loopt het mis wanneer ze in Afghanistan wordt ontvoerd door de taliban. Zes dagen lang strijdt ze moedig voor haar leven, tot de vrijlating volgt. Bij thuiskomst schrijft ze een boek over haar ervaring.

Ondanks deze traumatiserende belevenis werkt ze verder als journaliste in de regio en schrijft ze opnieuw een boek, Pakistan, het gevaarlijkste land ter wereld, een revelatie in de Nederlandstalige journalistiek. Als reporter, vooral voor het weekblad Knack, blijft ze naar Azië, het Midden-Oosten en de Balkan trekken. Ze krijgt er te maken met keiharde oorlog maar ook met de menselijke kant.

De voordracht vindt plaats in de benedenzaal van het Paulushuis, Patijntjestraat 27, 9000 Gent.

Leden: gratis, Niet-leden: 5 euro, Studenten: 4 euro

18/01/2024

Voordracht: Prosper Claeysstraat, kleine huisjes, groot verhaal. Door Mark Rummens, heemkundige

Mark Rummens (°1951) is licentiaat in de rechten, optie geschiedenis van het recht (UGent),
was advocaat van 1975 tot 2016 en is sindsdien gepensioneerd. Hij heeft sinds 1990 een
veertigtal publicaties (hoofdzakelijk tijdschriftartikels) geproduceerd over diverse aspecten
van de lokale Gentse geschiedenis na 1795.
Onderwerpen waren onderwijs, stadsbestuur, sociale bewegingen, openbaar vervoer,
huisvesting, sport en justitie. Sinds tientallen jaren is hij bewoner van de 'Stationsbuurt
Noord' en heeft hij bijzondere interesse voor de buurtgeschiedenis.

Het verhaal start al in de jaren 1860. Het liep niet van een leien dakje om de overheid te overtuigen, die zich niet alleen verschool achter bevoegdheidsgeschillen, maar ook wees op de negatieve ervaring met een project van embryonale sociale woningen. Dit heeft te maken met de 19e eeuwse opvattingen over de armenzorg en de niet adequate instituten.
Waarom werd deze locatie gekozen? Wie waren de voortrekkers en wie waren de sponsors?
Anders dan wat de literatuur bijna unaniem vermeldt, heeft de aanleg van de Prosper Claeysstraat niets te maken met de Wereldtentoonstelling van 1913.

Wie meer wil weten kan terecht in het Paulushuis, Patijntjestraat.
Op 29/02/2024 om 20 uur.
De voordracht gaat door in de bovenzaal.

21/10/2023

Voordracht: TECHNOLOGIE als KUNSTVORM
door Dries Depoorter, kunstenaar
donderdag 9 november om 20u00 in het Paulus Huis, Patijntjestraat 27.

Dries Depoorter is een Belgische kunstenaar die met technologie werkt. Zijn pakkende en humoristische werk behandelt thema's als privacy, sociale media, kunstmatige intelligentie en surveillance. Onder zijn creaties bevinden zich verschillende producten zoals apps, games en interactieve installaties. Hij studeerde zes jaar elektronica voordat hij de overstap maakte naar de kunstacademie.
Tijdens deze lezing duikt Dries Depoorter dieper in zijn baanbrekende projecten. Hij bespreekt onder andere 'The Flemish Scrollers', waarbij artificiële intelligentielgische politici tagt die tijdens livestreams van regeringsvergaderingen hun telefoon gebruiken en deze momenten vervolgens deelt op sociale media. Een ander intrigerend project is 'The Followers', waarbij open camera's en artificiële intelligentie worden gebruikt om te achterhalen hoe een Instagram-foto wordt genomen.

04/10/2023

Voordracht “Dag vader” door Sam de Graeve
Donderdag 12 oktober om 20 uur in het Paulushuis, Patijntjestraat 27.
Sam De Graeve werd geboren en gaat naar alle waarschijnlijkheid dus ook dood. Meer valt er volgens hem niet te zeggen. Hij laat wel sporen na in het leven. Onder andere als hoofdredacteur, televisiemaker, columnist en uitgever, als echtgenoot, vader van drie en ook als zoon.
Zijn rol als zoon gaat hem het moeilijkste af. Sams oude vader laat niet gauw in zijn kaarten kijken, dus wanneer vaders wandelvakantie in het water dreigt te vallen omdat zijn compagnon de route het laat afweten, grijpt Sam zijn kans. Een reis met vader langs de Schotse Muur van Hadrianus. Tijd zat om te spreken over de liefde, het leven en de dood, meent hij. Tijd om zijn mysterieuze schepper te doorgronden. Maar krijgt hij alles wel gezegd?
In deze voorstelling neemt Sam ons mee op een wandeltocht, langs een oude muur, maar ook door een oud geheugen. Het resultaat is een prachtige monoloog die ons doet huilen van het lachen, maar ook van ontroering, want wat tijdens de tocht onuitspreekbaar bleek te zijn, probeert Sam hier alsnog te vertellen.

28/02/2023

Voordracht ‘In mijn stroatse’, de Gentse straatnamen in historisch perspectief.
Voordracht in het Paulushuis op 9 maart om 20 uur.
Em. Prof. Nederlandse taalkunde UGent Jacques Van Keymeulen spreekt over de etymologie van de namen van de verschillende deelgemeenten die nu Gent vormen – Gent incluis – en over de betekenis van bepaalde belangrijke straatnamen.
Hij laat zien hoe men een groot deel van de oudste geschiedenis van Gent aan de huidige toponiemen kan koppelen.

28/02/2023

Voordracht ‘In mijn stroatoe’, de Gentse straatnamen in historisch perspectief.

01/02/2023

Voordracht Tom Naegels: Nieuw België, een migratiegeschiedenis.

Op donderdag 9 februari om 20u00 komt Tom Naegels, naar aanleiding van zijn recente boek, in het Paulus Huis de migratiegeschiedenis van België toelichten.
Van de gloriejaren na de Tweede Wereldoorlog tot en met de verkiezingen in 1978 en de opkomst van het Vlaams Blok.
Het boek plaatst de ervaringen van de Italiaanse, Marokkaanse en Turkse nieuwkomers naast die van de autochtone Belgen.
Tom schetst in dit boek een rijk en veelzijdig beeld van ‘België in de wereld’, dat de context en inzichten biedt om het land vandaag te begrijpen.
Tom won met zijn boek de eerste prijs voor het Belangrijkste Boek van het jaar.

27/10/2022

Voordracht Venus herboren - Donderdag 17 november om 20 uur

Hoe de antieke godin in de actuele kunst verschijnt

door Felix Claus, classicus

Geen enkele Grieks-Romeinse godin is in de westerse beeldende kunst zo frequent voorgesteld als Aphrodite/Venus, de godin van de vruchtbaarheid, de liefde en de schoonheid.
Ze is met voorsprong de populairste vrouw uit de oudheid. Dat is in de kunst van vandaag niet anders. Meer nog: je kan gewagen van een heuse heropleving, om niet te spreken van een hype. Vandaar de titel: Venus herboren.
In de presentatie passeren een hele reeks hedendaagse kunstenaars de r***e, de spreker stelt hierbij telkens de vraag wat hen in de antieke godin aantrekt (quid?), hoe ze haar vandaag weergeven (quomodo?) en waarom ze dat zo doen (cur?). De spreker legt ook het verband met de visual arts in de marketing.

Felix Claus is classicus van vorming. Hij was achtereenvolgens leraar en stafmedewerker van het Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen in Brussel.

Felix is lid van Classica Vlaanderen en van de vzw Certamina dat de Vlaamse Olympiade Latijn en Grieks organiseert en sinds zijn pensionering is hij nog altijd bedrijvig in het onderwijs. Hij is tevens docent in de Davidsfonds Academie.

De voordracht gaat door in het Paulushuis, Patijntjesstraat 27, in de bovenzaal.

Toegangsprijs: leden van de Culturele kring; gratis. Niet-leden betalen respectievelijk 5 euro of 4 euro (65+ /student).

20/09/2022

Donderdag 6 oktober 2022, 20 uur
Fake News en Desinformatie
Voordracht door Tim Verheyden, VRT-journalist.
Plaats: Paulushuis, Patijntjesstraat 27, Gent
Toegang voor leden gratis, niet-leden betalen 5 Euro

Fake News werd wereldwijd een begrip toen Donald Trump tot Amerikaans president werd verkozen. Ook vandaag, nu hij geen president meer is, is de grens tussen feit en fictie soms heel erg vaag. Door Trump werd fake news ook een politiek begrip en de technieken erachter hebben intussen een grote impact op onze maatschappij. Desinformatie, bewust gemanipuleerde informatie, zal nog niet meteen verdwijnen. Hoe is het zover kunnen komen en wat kunnen we er tegen doen?

In deze lezing neemt VRT-journalist Tim Verheyden je mee achter de schermen van valse informatie, fake nieuws en complottheorieën: waarom en door wie worden ze gemaakt?
Tim vertelt hoe fake nieuws deel uitmaakt van een wereldwijde stroom aan desinformatie, die dient om ons allemaal te beïnvloeden.

17/08/2022

Programma 2022-2023

Inschrijven voor voordrachten is niet nodig. Andere activiteiten zijn enkel voor leden. Interesse? U kan lid worden door het lidgeld over te schrijven. Voor meer info zie: www.culturelekringsintpaulusgent.be

Zaterdag 17 september 2022, 11 uur tot 17.30 uur
Cultuurmarkt
Kom even langs op de Kouter voor een praatje!

Dinsdag 20 september 2022, 20.30 uur
Gidon Kremer en Kremerata Baltica 100!
Concert in de Opera in het kader van het Festival van Vlaanderen.
Inschrijving noodzakelijk. Enkel voor leden.

Donderdag 6 oktober 2022, 20 uur
Fake News en Desinformatie
Voordracht door Tim Verheyden, VRT-journalist.

Donderdag 17 november 2022, 20 uur
Venus herboren
Hoe de antieke godin Venus in de hedendaagse kunst haar comeback doet.
Voordracht door Felix Claus, classicus.


Zaterdag 26 november, 10.30 uur
Rose Wylie
Bezoek met gidsen aan de tentoonstelling in het SMAK.
Inschrijving noodzakelijk. Enkel voor leden.

Donderdag 8 december 2022, 20 uur
Een toren met veel verhalen en een hond
Voordracht door Sylvia Van Peteghem, de vorige hoofdbibliothecaris van de Boekentoren.

Vrijdag 20 januari, 20 uur
Goulash
Vertelconcert rond het “Pianoconcerto" van György Ligeti in de Bijloke
Inschrijving noodzakelijk. Enkel voor leden.

Zaterdag 28 januari 2023, 15 uur
Nieuwjaarsactiviteit en – receptie
Inschrijving noodzakelijk. Enkel voor leden.

Donderdag 9 februari 2023, 20 uur OPGELET : DATUM VERANDERD
Nieuw België, een migratiegeschiedenis
Voordracht door Tom Naegels, auteur.

Zondag 12 februari 2023, 10.30 uur
Theodoor Rombouts
Bezoek met gidsen aan de tentoonstelling in het MSK Gent.
Inschrijving noodzakelijk. Enkel voor leden.

Donderdag 9 maart 2023, 20 uur OPGELET : DATUM VERANDERD
In mijn stroatse: de Gentse straatnamen in historisch perspectief
Voordracht door Jacques Van Keymeulen, emeritus professor Nederlandse Taalkunde UGent.

Donderdag 27 april 2023, 20 uur
De H van Humboldt
Een vertelling.over het avontuurlijke leven van Alexander von Humboldt, natuurwetenschapper, ontdekkingsreiziger en grondlegger van de ecologie.
Voordracht door Barbara Rottiers, auteur.

Zaterdag 13 mei 2023
Daguitstap
Inschrijving noodzakelijk. Enkel voor leden.

Dinsdag 6 juni 2023, 19.30 uur
Le Nozze di Figaro
Operavoorstelling in de Opera van Gent.
Inschrijving noodzakelijk. Enkel voor leden.

Zaterdag 10 juni 2023
Wandeling in een Gentse wijk met gidsen.
Inschrijving noodzakelijk. Enkel voor leden.

In 1913 monteerde Marcel Duchamp het voorwiel van een fiets ondersteboven op een krukje. Roue de bicyclette wordt beschouwd als de eerste readymade: een gebruiksvoorwerp dat uit zijn alledaagse context wordt weggehaald en als kunstwerk gepresenteerd. Het werk is ook een voorloper van de kinetische k...

14/04/2022

Voordracht 'Harp in tijd en ruimte'

Jacques Vandevelde is een harpist die zelf harpen bouwt. Hij doet het verhaal over het ontstaan en de herkomst van de harp. Welke verschillende bouwtechnieken bestaan er en in hoeveel varianten vinden we haar terug? De harp in Egypte ten tijde van de farao’s, in Kreta tijdens de Oudheid, in Afrika, Zuid-Amerika en Azië, de harp van in de Middeleeuwen tot vandaag...
Naast harpenbouwer is Jacques ook harpist-componist en hij wisselt zijn voordracht af met enkele melodieën uit de tijden en ruimtes die hij bespreekt.

Toegang voor leden gratis, niet-leden betalen 5 euro.

03/02/2022

WIJS, GRIJS EN PUBER
Voordracht door Jean-Paul Van Bendegem,
emeritus hoogleraar VUB.

Donderdag 10 februari 2022, om 20 uur.
Parochiehuis, Patijntjesstraat, Gent
Toegang voor leden gratis, niet-leden betalen 5 euro.

Met de steun van Literatuur Vlaanderen.

05/10/2021

Voordracht: "Hoe is Beethoven een genie geworden?
door prof. dr. Jan Caeyers.

Donderdag 21 oktober 2021 om 20 uur
Sint-Pauluskring, Patijntjestraat 27, Gent.

Maar wat maakt iemand tot een ‘genie’? Waarom is deze uitzonderlijke carrière zo bijzonder en spreekt zij tot onze verbeelding? Heeft dat alleen te maken met de ontwikkeling van een buitengewoon talent of was er meer? In welke mate hebben historische omstandigheden een rol gespeeld? Had het anders kunnen lopen?
Op al deze vragen probeert Jan Caeyers een antwoord te geven. Hij vertelt het verhaal van dit boeiende leven, maakt duidelijk welke de sleutelmomenten waren en duidt in welke mate bepaalde gebeurtenissen in Beethovens leven een cruciale invloed hebben gehad op zijn muziek. Na afloop van het betoog zullen de toeschouwers het fenomeen Beethoven met andere ogen en oren bekijken en beluisteren.

Toegang voor niet-leden: 5 euro, voor studenten en +3 pas: 4 euro