11/09/2023
KARAOKE DE INTERIOR Pablo Seoane
ANTECEDENTES Hai un tipo en Manchester que asegura que o karaoke o inventou él e que os xaponeses lle roubaron o invento e lle puxeron un nome, pero en xeral o resto do mundo está de acordo en que a primeira máquina de karaoke a inventou un veciño de Osaka, Daisuke Inoue, en 1971. O nome, segundo Inoue, foi acuñado antes, porén, na década dos 50, durante a folga de músicos dun teatro xaponés que tería obrigado aos xerentes da sala a colocar un radiocasete no foso da orquestra. Alguén observou entón que o teatro parecía ter contratado unha orquestra baleira e a expresión fixo fortuna: kara (baleira) e oke, diminutivo de okestura (orquestra).
En calquera caso, foi a principios dos 70, na cidade portuaria de Kobe, onde xurdíu o karaoke como a práctica que hoxe coñecemos. En boa medida, co obxecto de responder á inxente demanda de acompañamento musical dos locais nocturnos da yakuza, cuxos gánsteres, ao concluír a súa estresante xornada laboral, pasaban as noites en vela cantando enka ou cancións de amor non correspondido, xénero no que aínda hoxe son considerados verdadeiros expertos.
As inxurias ao karaoke son un lugar común. E non teñen o menor fundamento. Debería preocuparnos que os cantantes profesionais canten de pena e non as persoas normais (normalmente) ebrias. Ao karaoke vaise escenificar unha comedia emocional, a representar afectivamente a vida que unha cre ter ou a vida que a un lle gustaría ter. Para iso, o cantor ocasional escolle, entre múltiples microficcións, aquela que lle vai proporcionar un maior co***lo. Ou pracer. Mesmo coñecemento. Como experiencia inmersiva, cada canción é un disfrace, unha invitación a travestirse dunha mesma ou de outro, de amante enganado, de triunfador, de patriota, de deusa do s**o, de tipo sensible, de triste, de rebelde.
DESCRICIÓN Este, non obstante, non é un karaoke normal. Ademais de todo o antedito, o noso karaoke é unha resposta ou reacción á orde sonora vixente. Do mesmo xeito que outros procedementos dentro da land art ou a arte de rúa interveñen a paisaxe en tanto espazo, este karaoke intervén a paisaxe sonora institucional. É, polo tanto, unha escoita e unha manipulación de ese espazo. A nosa realidade é esmagadora e enfermizamente musical. Vivimos sumidos nun espeso caldo sonoro (e verbal e oral) que configura as nosas emocións, ordena a nosa experiencia do tempo e condiciona as nosas accións. Por iso, en lugar de engadir simplemente unha gota de auga a ese océano (malia que tampouco pode deixar de ser irremediablemente iso tamén), o noso karaoke pretende ser un modo crítico de interpelalo, de pensar nel. En ambos sentidos: pensar sobre el e dentro del.
Para levar isto a cabo, non intervimos directamente as mostras deste hexemónico réxime musical e afectivo, senón a apropiación que alguén, calquera, fai delas. Habería aquí, pois, tres niveis concéntricos: (1) a canción, (2) a interpretación non profesional da canción e (3) a manipulación musical en tempo real de ambas cousas. Para o segundo nivel precisamos intérpretes voluntarios. Como é lóxico, non temos especial interese na participación de cantantes profesionais nin, no outro extremo, xente con taras extremas como a amusia. Pero, en xeral, todo o mundo é benvido, sempre que teña a ben someterse ás regras deste xogo. Sexa como for, e en aras do respecto mutuo, as persoas seleccionadas non serán
tratadas como cantantes e, aínda menos, como artistas. Ninguén será, en fin, obxecto de vexacións significativas.
RAZÓNS E BENEFICIOS Neste Karaoke hai ensamblaxe, simultaneísmo, apropiacionismo e algo de fan art irónico tamén. E mesmo unha revisión paródica das recollidas da etnomusicoloxía, esa edificante modalidade dun dos principais cultos modernos: lembralo todo, almacenalo todo. Pero sobre todo, esta proposta podería ser vista como unha mostra de junk art ou arte do lixo.
Lixo sonoro. Non lixo nun sentido cualificativo, desprezativo, senón nun sentido sustantivo. Hai lixo sonoro igual que hai lixo plástico ou orgánico. Composto por obxectos musicais teóricamente desbotados tras seren obxecto dun desfrute máis ou menos prolongado, este lixo non vai nunca a sitio ningún. F**a en nós. Somos, noutras palabras, vertedoiros musicais. Non necesariamente conscientes de selo, por suposto. Na verdade, hai tal volume de lixo que as mercadorías do trinque xa teñen aspecto de lixo antes de facerse vellas.
Neste sentido, o karaoke de interior pretende ser unha especie de planta de tratamento de residuos musicais. Un tratamento fundamentalmente improvisatorio e, por tanto, radicalmente oposto á recuperación, rehabilitación ou celebración de calquera cousa. A improvisación é un hábito, pero dificilmente unha mercadoría. O que non é mala cousa, porque, xa se sabe, non hai maneira de almacenar o que verdadeiramente importa.
(CODA Selección de temas viejunos? Si, deliberadamente. En primeiro lugar, para último grito, eu. En segundo lugar, a antigüidade aquí é unha atribución bastante relativa. Convén contribuír a desmontar a ilusión de que cada dez minutos xorden no ámbito popular (e no outro tamén, pero esa é outra historia) duascentas flamantes novidades revolucionarias. Non é así. Por suposto, a industria cultural e a nutrida casta sacerdotal que a sostén: promotores, xestores, xornalistas, etc., necesitan vender ao mellor prezo o enésimo máisdoputomesmofest, porque os chalés non se pagan sos. Pero non, non é así.)
HITS (para empezar)
*Que el ritmo no pare
*How Deep Is your Love
*Los roqueros van al in****no *All I Want for Christmas Is You *Desátame
*Papi Chulo *Can’t Take My Eyes off You *Sopa de Caracol *Words don’t Come Easy