HULLE agri & florist

19/11/2017

17/10/2017

Happy Dhanteras 🎆

22/03/2017

20/12/2016

dragon fruit agriculture

07/11/2016

29/10/2016

💐🌴🌿🌾🌲🌷🌼🌻

18/05/2016

19/04/2016

Flower-
Variety Name - ( )
Plant producer-
Mother plant-

19/04/2016

Flower-
Variety- (colour- )
Plant producer-
Mother plant- ,Holand

05/04/2016

गरीब मराठी शेतमजुराचा मुलगा बनला जागतिक उद्योजक

पयोद. पयोद म्हणजे पाणी घेऊन आलेला एक ढग. कदाचित शहरी माणसाला या शब्दाशी एवढं जुळता येणार नाही पण ग्रामीण भागातल्या शेतकऱ्यासाठी पयोद म्हणजे आयुष्यच असते जणू. सध्या उन्हाची काहिली वाढलीय. त्यामुळे पाण्याचं मूल्य आपल्या प्रत्येकाला जाणवत असेलच. त्या पयोदवर त्याच्या पुढच्या भविष्याची वाटचाल, त्याच्या मुलांचं शिक्षण, आईवडलांच्या आजारावर उपचार, सणासुदीचा खर्च सारं काही अवलंबून असतं. हाच पयोद शब्द त्याने आपली नवीन कंपनी सुरु करताना निवडला आणि आठ वर्षांत पश्चिम महाराष्ट्रातील कित्येक महिलांच्या घरी हा पयोद सुख-समृद्धी आणि विकासाच्या रुपाने बरसत आहे. हा पयोद बरसविणारे आहेत पयोद इंडस्ट्रीज प्रायव्हेट लिमिटेडचे (http://payodindustries.com/index.html) अध्यक्ष देवानंद लोंढे.
कवठे महांकाळ या सांगलीतल्या एका खेडेगावात देवानंदचा जन्म झाला. कवठे महांकाळ तसा दुष्काळी भाग. त्यामुळे शेती पेक्षा शेतमजूरी करणे हा तेथील प्रमुख उदरनिर्वाहाचा व्यवसाय. देवानंदचे आई वडील देखील शेतमजूरीचे काम करीत असत. देवानंदने स्वत: शेतात राबून आपलं शिक्षण पूर्ण केलं. कोल्हापूर विद्यापीठातून तो सिव्हील इंजिनियर झाला. पाणी आणि पाणी व्यवस्थापन हे त्याचे स्पेशलायझेशनचे विषय होते. याच विषयाच्या अनुषंगाने तो आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील सल्लागार बनला. त्याला युनिसेफ बरोबर काम करण्याची संधी देखील मिळाली. ८० देशांमध्ये कामानिमित्ताने संचार करता आला. पण नोकरी किती दिवस करायची हा प्रश्न त्याने स्वत:लाच विचारला. लहानपणापासून त्याने आपल्या आई बाबांना शेतात राबताना पाहिले होते. जर ही गुलामगिरी झुगारायची असेल तर व्यवसायाशिवाय पर्याय नाही हे मनाशी पक्कं झालं आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील नोकरी सोडून दयानंद लोंढेंनी व्यवसायात उडी घेतली.
मात्र हा निर्णय घेण्यापूर्वी व्यवसाय कोणता करावा याचे काही ठोकताळे मनाशी त्यांनी मांडले होते. आंतरराष्ट्रीय स्तरातून आल्याने आंतरराष्ट्रीय चलनातच व्यापार करायचा हे मनाशी पक्कं होतं. असं उत्पादन असावं जे भारतात खूप कमी उद्योजक तयार करत असतील आणि सर्वांत महत्वाचं म्हणजे या उत्पादनातून सामाजिक संदेश गेला पाहिजे. हे सर्व विचारचक्र आणि संशोधन दोन वर्षे चालू होते. संशोधनातून एक उत्पादन समोर आले ते म्हणजे हातमोजे तयार करणे. एकतर भारतात हातमोजे तयार करणारे खूपच कमी उद्योजक आहेत. हातमोजे तयार करुन ते निर्यात करायचे त्यामुळे साहजिकच आंतरराष्ट्रीय चलन मिळणार होतं. आणि हातमोजे घालून सुरक्षितता बाळगा हा संदेश आपसूकच समाजात जाणारा होता. त्यामुले हाच व्यवसाय करण्याचा निर्णय झाला.
पण खरी परिक्षा तर पुढेच होती. उद्योग करण्यासाठी भांडवल लागतं. हे भांडवल बॅंका देतात. भांडवल मिळावे यासाठी देवानंद यांनी वित्तीय संस्थांना प्रकल्प सादर केले. आणि वित्तीय संस्थांनी कर्ज नाकारलं. कर्ज नाकारण्याचं कारण होतं दलित समाजातील एक तरुण, उद्योग पण उभारु शकतो यावर नसलेला विश्वास. आंतरराष्ट्रीय स्तरावरची नोकरी, मानमरातब, उच्च शिक्षण सामाजिक व्यवस्थेने तयार केलेल्या दलित या घटकासमोर निष्प्रभ झाले होते. अजूनही जात व्यवस्था आपल्या भारतीय मानसिकतेत कशी दबा भरुन बसली आहे याचं हे मूर्तीमंत्त उदाहरण आहे. मात्र जर व्यवस्था आपल्या नाकारत असेल तर आपण आपली व्यवस्था प्रस्थापित करायची हे डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी अवघ्या जगाला दिलेलं बाळकडू दयानंद लोंढेंनी वापरलं आणि स्वत:च उद्योगासाठी लागणारा पैसा उभारला. यासाठी आपलं राहतं घर, जमीन, बायकोचे दागिने त्यांना गहाण ठेवावं लागलं. आणि त्यातून उभी राहिली पयोद इंडस्ट्रीज प्रा. लि.
आज पयोद कडे ८५० हून अधिक महिला कर्मचारी कार्यरत आहेत. जपान आणि काही युरोपियन देशांत पयोदचे हातमोजे निर्यात होतात. ओबेरॉय, ऑर्किड, ताज ही भारतातील पंचतारांकित हॉटेल्स, वाहने तयार करणाऱ्या कंपन्या हे पयोदचे भारतातील प्रमुख ग्राहक आहेत. व्यवसायासोबत सामाजिक बांधिलकी पयोद जपते. हातमोजे सारखी वस्तू निर्जंतूक आणि स्वच्छ असावी यासाठी धूळ आणि धूर नसलेल्या ठिकाणीच पयोद हातमोजे तयार करायला देते. पण ग्रामीण भागात हे दोन्ही घटक अविभाज्य आहेत. जर कोणती महिला पयोदकडे रोजगारासाठी आली तर मशीन देताना पयोद दोन गोष्टी करते. धूराचा प्रादुर्भाव टाळण्यासाठी पयोद संबंधित महिलेला गॅस कनेक्शन मिळवून देते आणि धूळ टाळण्यासाठी तिला फरशी टाकण्यासाठी संबंधित कंपनीशी भेट घालून देते वा कार्पेट मिळवून देते. हे सगळं करण्यासाठी जर कोणाकडे पैसे नसतील तर पयोद कच्चं कर्ज देखील देते ते देखील नाममात्र मासिक हफ्ता घेऊन. ग्रामीण भागामध्ये आजदेखील न्हाणीघर बाहेर असतं ते देखील व्यवस्थित झाकलेलं नसतं. परिणामी लज्जास्तव पहाटेच्या अंधारात कित्येक महिला स्नानादी आटोपून घेतात. ही समस्या लक्षात घेऊन ग्रामीण भागामध्ये शौचालयासोबत न्हाणीघर देखील व्यवस्थित असावं यासाठी पयोद मदत करते.
त्याचबरोबर २५ गावांत पसरलेला पयोदचा पसारा पाहण्यासाठी दूर दूरचे लोक येतात. त्यांना पूर्ण माहिती देण्यासाठी पूर्ण वेळ कर्मचारी न ठेवता पयोद दोन मुलांना मार्गदर्शन करण्याचा रोजगार देणार आहे. यातून उद्योजकीय सहल ही संकल्पना पयोद राबविणार आहे. बॅकवर्ड इंटिग्रेशन अंतर्गत ते कच्चा माल देखील हिंगणगावातच तयार करणार आहेत. नद्या स्वच्छ करण्याचा प्रकल्प टाटा समूह राबवत आहे. महाराष्ट्रात पयोद या प्रकल्पात टाटाचे सहाय्यक आहेत. तरुणांना रोजगार आणि लोकांना प्यायला स्वच्छ पाणी देणे हाच यामागे हेतू आहे.
एकेकाळी देवानंद लोंढेंना वित्तीय संस्था कर्ज द्यायला नकार देत होती. आज व्हेंचर कॅपिटल कंपनी पयोदमध्ये ७.५ कोटी रुपयांची गुंतवणूक करायला तयार आहे. स्वत:च्या हिंमतीवर लढा देत चाळीशीच्या आतच या तरुणाचा व्यवसाय वर्षाला ७ ते ८ कोटी रुपयांची उलाढाल करतो. निव्वळ दलित असल्यामुळे व्यवस्थेने नाकारलेल्या या तरुणाने स्वत:चीच व्यवस्था तयार केली. असे अनेक देवानंद लोंढे

28/03/2016

ऐन दुष्काळात 10 गुंठ्याच्या शेतीत तब्बल लाखाचं उत्पन्न!

बीड : मागील तीन वर्षांपासून दुष्काळाचे चटके सोसत असलेल्या बीड जिल्ह्यात एका शेतकऱ्याने फक्त 10 गुंठ्यात तब्बल एक लाखाचं उत्पन्न घेतलंय. एकूणच मराठवाड्यात सततच्या दुष्काळामुळे पारंपरिक शेतीमधील उत्पादनात घट होत आहे. या आपत्तीवर मात करत आंबेजोगाई तालुक्यातील देवळा येथील रवींद्र देवरवाडे या तरुण शेतकऱ्याने फक्त १० गुंठ्यातील शेतीमध्ये एक लाख रूपयांच्या सिमला मिरचीचं उत्पादन घेतलंय. कमी पाण्यात येणारं पीक म्हणून रविंद्र देवरवाडेंनी शेडनेटमध्ये ढब्बू मिरचीचा पर्याय निवडला.
10 गुंठ्यात लाखाचं उत्पन्न देणारं शेडनेट
आंबेजोगाईतील रविंद्र देवरवाडे समाजसेवेत पदव्युत्तर शिक्षण (एमएसडब्यू) घेतलंय. शिक्षण झाल्यावर त्यांनी काही अहमदनगरच्या स्नेहालयमध्ये काही महिने नोकरीही केली. मात्र शेतीची आवड असल्याने त्यांनी नोकरीला राम राम ठोकून गावी परतले. देवरवाडे २०११ पासून वडिलोपार्जीत शेती कसत आहेत. त्यांना ३० एकर शेती आहे. एकत्र कुटुंब विभक्त झाल्यामुळे त्यांच्या वाट्याला सहा एकर शेती आली, सुरवातीला ते आपल्या शेतात पारंपरिक म्हणजे ऊस आणि सोयाबीन अशी पिके घ्यायचे. मात्र पाण्याची कमतरता असल्याने त्यांनी आपल्या शिक्षणाची जोड शेतीला देऊन पिक पद्धतीमधे बदल केला.
शेडनेेटमधील फायद्याची शेती
शेडनेट शेतीतील जाणकारांच्या मार्गदर्शनाखाली त्यांनी शेडनेटमधील पिकांचा पर्याय निवडला. 10 गुंठ्यांमध्ये शेडनेटची उभारणी केली. शेडनेटमध्ये सुरवातीला टोमॅटोचं पीक घेतलं. मात्र भाव स्थीर नसल्याने म्हणावा असा फायदा झाला नाही. मात्र त्यामुळे निराश न होता, त्यांनी ढोबळी मिरचीची लागवड करण्याचा पर्याय निवडला.
त्यासाठी त्यांनी सांगलीच्या एका नर्सरीतून तब्बल साडेतीन हजार रोपं आणली. ड्रिप आणि मल्चिंगचाही वापर केला. रोपं, खते, मजुरी असा सर्व एकत्रित खर्च हा 30 हजार रूपयांपर्यंत आल्याचं देवरवाडे सांगतात.
रविंद्र देवरवाडे यांना शेडनेटच्या उभारणीसाठी साडेतीन लाखांचा खर्च आला तर ढोबळीच्या लागवडीसाठी आठ हजारांचा खर्च आला. दिवसभरातील तापमानाचा अंदाज घेऊनच शास्त्रीय पद्धतीने ते मिरचीला पाणी देतात.
बाजारभावाचा अभ्यास करून त्यांनी ढोबळी मिरचीच्या पिकाची निवड केली. आतार्यंत त्यांनी तब्बल सहा टन मिरचीची विक्री स्थानिक बाजारात आणि लातूरला करतात. त्यांच्या मिरचीला सरासरी रूपये १५ ते २० रुपये भाव मिळाला. सहा टनाचे त्यांना जवळपास एक लाख पंधरा हजार रूपये मिळालेत. त्यांना आणि आणखी सात टन उत्पादन निघेल अशी आशा आहे. बाजारभाव फार पडले नाहीत तर त्यांना एक लाख रुपयांचं निवळ उत्पन्न मिळेल अशी अपेक्षा आहे.
उच्च शिक्षण घेतल्यानंतरही नोकरीसाठी पायपीट करण्याऐवजी शेतीतच काहीतरी करून दाखवण्याचा निर्णय योग्य असल्याची खात्री आता सर्व देवरवाडे कुटुंबाला पटलीय.
उच्च शिक्षण घेतलेले ग्रामीण भागातील अनेक तरुण नोकरीच्या शोधात शहरात भटकंती करतात. मात्र नोकरीलायक शिक्षण असूनही शेतीतच लाखोंचं उत्पन्न घेता येतं तसंच प्रगत तंत्रज्ञानाचा वापर केल्यास दुष्काळातही आर्थिक समतोल कसा टिकून राहतो याचं उदहारण रवींद्र देवरवाडे यांनी घालून दिलंय.

26/03/2016

पुणे जिल्ह्यातील चिंबळी (ता. राजगुरुनगर) येथे सौ. सीमा जाधव आपल्या 38 गुंठे क्षेत्रातील शेतीची जबाबदारी सांभाळतात. यात प्रत्येकी पाच गुंठे क्षेत्रावर त्यांनी भाजीपाला व त्यातही परदेशी भाजीपाल्याची शेती केली आहे. आपल्या शेतीमालाला ग्राहकांची थेट बाजारपेठही मिळवली आहे. दिवसभर आपले वेळापत्रक व्यस्त ठेवून आपल्या शेतीच्या विकासासाठी अखंड झटणाऱ्या सीमाताई या समस्त शेतकरीवर्गासाठी आदर्शच म्हणायला हव्यात.

सीमा जाधव यांचा विवाह चंद्रकांत जाधव यांच्याशी झाला तेव्हा घरची आर्थिक परिस्थिती अत्यंत हलाखीची होती. त्यांचे पती चाकण परिसरातील कंपनीमध्ये तात्पुरत्या नोकरीवर कार्यरत होते. त्यांच्या अल्पशा पगारावर घरचा उदरनिर्वाह होत नव्हता. आपणही हातभार लावावा म्हणून तीन एकर खडकाळ, मुरमाड, उताराच्या व पडीक जमिनीवर त्यांनी शेती करण्याचा निर्णय घेतला. त्यातील 38 गुंठे जमीन ट्रॅक्‍टर मजुरांच्या साहाय्याने लागवडीयोग्य केली. सुरवातीला वांगी, मिरची व पालेभाज्या घेण्यास सुरवात केली. त्याची विक्री चाकण व भोसरी मार्केट येथे सुरू केली. वाहतुकीला 400 रुपये भाडे द्यावे लागे. भाजीपाल्याची तोडणी, खुरपणी, फवारणी, कीडनाशके यावर मोठ्या प्रमाणात खर्च व्हायचा. हाती नफा फारच कमी लागे. त्याच वेळी परिसरातील प्रगतिशील शेतकऱ्यांशी त्यांचा संपर्क आला. त्यांच्याकडून तीन दिवसांचे भाजीपाला लागवड ते विक्रीपर्यंत प्रशिक्षण मार्गदर्शन घेतले.

परदेशी भाजीपाल्याची सुरवात --
बाजारपेठेचा अभ्यास करून परदेशी भाजीपाला पिकवण्यावर भर दिला. बियाणे खरेदी करून आणून त्यांची रोपवाटिका तयार केली. स्वतः तयार केलेल्या रोपांची लागवड सुरू केली. यामध्ये गादीवाफा पद्धतीचा वापर केला.

शेतीतील नियोजन
पाणी - शेतात पाण्याच्या सुविधेसाठी एक बोअरवेल घेतला. सध्या त्याला चांगल्या प्रमाणात पाणी आहे. मात्र, त्याच्या काटेकोर वापरासाठी ठिबक सिंचनाशिवाय पर्याय नाही हे ओळखून त्याचा संचही शेतात बसवला, त्यासाठी 40 हजार रुपयांपर्यंत खर्च आला. बेडवरती ठिबकसह पॉलिमल्चिंग पेपरचा वापर केला. मल्चिंगमुळे खुरपणीचा त्रास कमी झाला. पाण्याचे बाष्पीभवन कमी होण्यास मदत झाली. पिकांना दररोज अर्धा तास ठिबकने पाणी दिले जाते.

पोषण, पीक संरक्षण व्यवस्थापन - सीमाताई सेंद्रिय पद्धतीने भाजीपाला पिकवतात. त्यामध्ये गांडूळ खत, नीम पेड, करंज पेड यांचा वापर होतो. करंज पेंडीची खरेदी पिरंगुट, तर निमपेंड चाकण येथून आणली जाते. किडींच्या नियंत्रणासाठी गोमूत्र, निंबोळी अर्क आदींचा वापर होतो.

सुमारे 38 गुंठे क्षेत्रातील पिकांचे नियोजन
- प्रत्येक पीक सुमारे पाच गुंठे क्षेत्रात
- ब्रोकोली, लाल कोबी, लीक, आईसबर्ग, चेरी टोमॅटो, लाल कोबी, ढोबळी मिरची, वांगी, कारली, काकडी आदी पिके मागणीनुसार वर्षभर क्षेत्र बदलून घेतली जातात
- मागणीप्रमाणे ताजा व चांगला भाजीपाला पुरवला जातो

सध्या मिळत असलेले दर (रुपये प्रति किलो)
रेड कॅबेज - 40 ते 50 रुपये, कमाल 70 ते 80
ब्रोकोली - 40 ते 70 रुपये, कमाल 120
चायनीज कॅबेज - 40 ते 70 रुपये
लीक - 60, बहुतांशी पुणे मार्केटला माल जातो.
आईसबर्ग - 65 ते 70 रुपये
ढोबळी मिरची - 40 रुपये
साधी मिरची - 30 ते 40 रुपये
(ऋतूंप्रमाणे दरांत चढ-उतार होतात)

प्रति दिन जमा-खर्च -
- दररोज सुमारे 100 किलो भाजीपाला विक्री
- मिळणारी एकूण रक्कम -- 1500 रु.
वाहतूक, पॅकिंग, मजुरीवर होणारा खर्च -- 500 रु.
रोजचे निव्वळ उत्पादन सुमारे - 1000 रु.

सीमाताईंकडून काय शिकावे?
- शेतात वेगवेगळे प्रयोग करण्याची वृत्ती
- एकच पीक न घेता कमी जागेत, कमी वेळेत पाच ते सहा पिके घेऊन अधिक फायदा मिळविणे
- बांधावर लिंबू, आंबा, चिकू घेणे
- ग्राहकांना ताजा भाजीपाला कसा पुरवठा करता येईल याकडे विशेष लक्ष
- व्यापाऱ्यांशी चर्चा करून कोणत्या भाजीला, कोणत्या हंगामात अधिक मागणी असते याची माहिती घेणे
- शेतातील माती व पाणी परीक्षण करून घेतले आहे, त्यानुसार शेतीतील नियोजन केले जाते

शेतात रासायनिक खते वा कीडनाशके यांचा जराही वापर नाही, सेंद्रिय पद्धतीनेच शेती केली जाते.

शेतीतील उत्पन्नातून मालाच्या वाहतुकीसाठी पीक-अप व्हॅन, तसेच स्कॉर्पिओ व्हॅनही घेतली आहे.

सुमारे 20 शेतकऱ्यांचा गट तयार केला आहे, त्यामाध्यमातून ग्राहक विस्तार करण्याचे उद्दिष्ट.

सध्या काही गुंठ्यांवर पॉलिहाऊस उभारले आहे, त्यात ढोबळी मिरची, काकडी घेतली जात आहे.

मुरमाड जमिनीत सीमाताईंनी फुलविलेली शेती पाहण्यासाठी राज्यातील तसेच आंध्र प्रदेश, गुजरात, तमिळनाडू येथील असंख्य शेतकऱ्यांनी चिंबळीला भेट दिली आहे, त्यांना महाराष्ट्र सिंचन सहयोगच्या वतीने उत्कृष्ट महिला शेतकरी पुरस्कार देऊन गौरवण्यात आले आहे.

कशी मिळवली थेट बाजारपेठ?
सुरुवातीला कोरुगेटेड बॉक्‍समधून पुणे मार्केटला मालाची विक्री व्हायची; मात्र व्यापाऱ्यांकडून मिळणाऱ्या कमी दरामुळे ग्राहकांना थेट विक्री करण्याचा निर्णय घेतला. परदेशी भाजीपाल्याचा आस्वाद घेणारा ग्राहक उच्चभ्रू वर्ग आहे हे लक्षात आल्यानंतर सीमाताईंनी भोसरी परिसरातील एका मोठ्या सोसायटीत सर्व्हे केला. तेथील महिलांची बैठक घेऊन त्यांना आपला उद्देश समजावून दिला. त्यानंतर सामंजस्यातून थेट विक्रीची सुरवात झाली.
फ्लॅटधारक फोनवरच भाजीपाल्याची मागणी नोंदवतात. त्यानुसार भाजीपाल्याची काढणी करून मालपुरवठा होतो.

परदेशी भाजीपाला शेतीचा अनुभव -
- ग्राहकांच्या मागणीनुसार पुरवठा केल्यास ही शेती फायद्याची
- थेट ग्राहकांना विक्री, त्यामुळे चांगल्या दराची खात्री
- मार्केटिंग योग्य प्रकारे आवश्‍यक
- लागवडीमध्ये कायम सातत्य आवश्‍यक

आलेल्या अडचणी -
- परदेशी भाजीपाल्याचे बियाणे लवकर उपलब्ध होत नाही
- मार्गदर्शनासाठी अनुभवी व्यक्तींची कमतरता
- मजूर समस्या भेडसावते, त्यामुळे काही वेळेस अधिक मजुरीही द्यावी लागते

पाळलेली पथ्ये -
- ग्राहकांच्या मागणीप्रमाणे मालपुरवठा करण्याचे तंत्र आत्मसात केले
- लागवडीपासून विक्रीपर्यंतची सविस्तर माहिती घेतली

सीमाताईंचा दिनक्रम
- पहाटे पाचच्या सुमारास उठणे
- सकाळची कामे व स्वयंपाक बनवणे
- सकाळी सहा वाजता मुलाला शाळेत सोडणे
- सकाळी साडेसातच्या सुमारास शेतात जाणे, तेथील नियोजन
- दुपारी एकच्या दरम्यान घरी येणे, जेवण
- दुपारी चारच्या सुमारास शेतात जाणे, मालतोडणी
- त्यानंतर पीक-अप व्हॅनमध्ये माल भरणे
- भोसरी येथील सोसायट्यांमध्ये महिला सहायकासोबत जाणे
- आदल्या दिवशी बुकिंग घेतलेल्या घरांमध्ये भाजीपाल्यांच्या बॅगा प्रत्यक्ष पुरवणे
- विक्रीचे सर्व काम आटोपून रात्री आठच्या सुमारास घरी येणे
- त्यानंतर स्वयंपाक तयार करणे
- त्यानंतर जेवण, घरातील आवराआवर व झोप

याशिवाय नेहमी असणारी कामे
- मुलांचा अभ्यास घेणे
- दररोज फोनवरून ग्राहकांच्या भाजीपाल्याच्या ऑर्डर घेणे
- शेतात फवारणी करणे
- बियाणे आणून स्वतः रोपे तयार करणे
- शेतीविषयक प्रशिक्षण घेणे

सीमा जाधव - 9552727970
मु.पो. चिंबळी, जि. पुणे

26/03/2016

गरीब शेतकर्याच्या मुलाने कसे उभारले अब्जावधीचे साम्राज्य ..
गोष्ट तशी फार जुनी नाहीये. १९६९ सालचीच आहे. करसनभाई पटेल नावाचा एक सामान्य गुजराती माणूस आपल्या केमिकलच्या ज्ञानाचा उपयोग करून पुढे मोठमोठ्या जागतिक कंपन्यांना आपल्यासमोर हतबल करणार होता…………व शून्यातून जग कसे उभे करायचे याचा एक राजमार्गच भारताला दाखवून देणार होता.

घरची परिस्थिती जेमतेम असताना करसनभाई कामावरून घरी आल्यावर घराच्या घरीच एक डीटर्जट पावडर बनवायचे. त्या डीटर्जटचे नाव त्यांनी आपल्या मुलीच्या नावावरून (निरुपमावरून) निरमा असे ठेवले. फावल्या वेळात आपल्या सायकलवर दारोदार फिरून ते निरमा पावडर विकायचे…सतत तीन वर्षे नोकरी सांभाळून हा उद्योग त्यांनी चालू ठेवला..व शेवटी एकदाचे नोकरीला रामराम ठोकून त्यांनी संपूर्ण लक्ष निरमाकडे वळविले. त्यावेळेस भारतीय बाजारपेठेत अवाढव्य विदेशी जागतिक कंपन्यांनाचीच मक्तेदारी होती. त्या कंपन्या डीटर्जट पावडर १३ रुपये किलोने विकायच्या तर करसनभाई स्वत:च्या हाताने बनविलेली निरमा पावडर ३ रुपये किलोने विकायचे.

थोड्याच दिवसात त्यांनी अहमदाबाद येथे एक वर्कशॉप चालू केले. आणी येथूनच सुरु झाली तुम्हा आम्हाला माहित असलेल्या निरमा उद्योग समूहाची यशस्वी वाटचाल…उत्तम दर्जा व वाजवी किमंत या दोन प्रमुख गोष्टीवर त्यांनी महाराष्ट्र व गुजरातची मोठी बाजारपेठ काबीज केली. आणी इथून पुढील फक्त दहा वर्षातच निरमा हा भारतातील सर्वात जास्त डीटर्जट पावडर विकणारा उद्योगसमूह झाला. हे यश एकट्या करसन भाईंचे नव्हते त्यांना साथ होती आणखी हजारो हातांची. निरमा त्यावेळेस घरोघर हाताने बनविली जाईची. ज्यामुळे उत्पादनखर्चात खूप बचतपण व्हायची व लोकांना रोजगारपण मिळायचा. १४००० लोकांना रोजगार मिळवून देणारा भारतातील सर्वात मोठा उद्योग समूह असाही निरमाचा एक नावलौकिक झाला.

१९९५ मध्ये करसनभाईनी अहमदाबादेत निरमा इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नोलोजी सुरु केली… ..एक एक करीत त्यांनी आपल्या शिरपेचात असे अनेक तुरे रोवले….त्यांच्या या प्रशंसनीय कामगिरीची दखल घेवून १९९० मध्ये भारत सरकारने त्यांना उद्योगरत्न हा पुरस्कार देवून गौरविले. तर २०१० मध्ये पद्मश्री हा पुरस्कार देवून गौरविले.

ही गोष्ट जरी करसनभाईंची असली तरी ती फक्त त्यांच्या एकट्याची किंवा एकटयापुरती मर्यादितपण नाहीये,

ही गोष्ट आहे असंख्य भारतीय जीद्दींची..निर्धारांची..मेहनतीची..स्वप्नांची…आपणही एका वेळेस एकाच नव्हे तर अनेक जागतिक कंपन्यांना तोंड देवून त्यांच्या तोडीस तोड एक जागतिक कंपनी बनवू शकतो असा आत्मविश्वास असणाऱ्या हजारो भारतीयांची….