06/11/2020
BÀI HAY: Phân tích đèn LED nông nghiệp cho cây trồng
Ánh sáng mặt trời vùng nhìn thấy bao gồm nhiều ánh sáng đơn sắc có bước sóng khác nhau từ 400 nm đến 700nm: tím, xanh lam, xanh lục, vàng, da cam, đỏ, đỏ xa (đỏ sẫm).
Mặc dù ánh sáng mặt trời chiếu xuống cây toàn bộ các ánh sáng đơn sắc nhưng cây chỉ hấp thu và sử dụng những tia sáng có bước sóng phù hợp với chất nhận ánh sáng của nó (các sắc tố), 90% ánh sáng hấp thụ bởi lá cây thuộc dải ánh sáng màu XANH LAM (430nm-460nm) và ĐỎ (620nm-730nm) để quang hợp và thực hiện các chức năng sinh lý, sinh trưởng phát triển.
Khi sử dụng ánh sáng nhân tạo để chiếu cho cây với các mục đích khác nhau cần đảm bảo hai nguyên tắc: 1. SỬ DỤNG ĐÚNG ÁNH SÁNG cho hoạt động cây cần (đúng bước sóng), 2. ĐÚNG CƯỜNG ĐỘ (µmol/m2/s) và thời điểm chiếu sáng.
Bàn về việc sử dụng ánh sáng đơn sắc điều khiển quá trình sinh trưởng (Không phải điều khiển quá trình ra hoa, kết trái (cúc, cẩm chướng, thanh long…).
1.SỬ DỤNG ĐÚNG ÁNH SÁNG
Việc nghiên cứu sử dụng ánh sáng đơn sắc cho cây trồng đã được công bố qua nhiều công trình, các nghiên cứu đã thử nghiệm với nhiều dạng LED đơn sắc và kết hợp trên các đối tượng như chuối cây mô, cúc, lan ý…, các dạng LED thử nghiệm gồm:
-100% LED đỏ.
-100% LED xanh.
-90% LED đỏ + 10 % LED xanh
-80% LED đỏ + 20 % LED xanh
-85% LED đỏ + 15 % LED xanh
-70% LED đỏ + 30 % LED xanh
-50% LED đỏ + 50 % LED xanh
-65% LED đỏ + 20 % LED xanh+ 15 LED trắng
-Ánh sáng đèn huỳnh quang.
Nghiên cứu chỉ ra, khi sử dụng 100% ánh sáng đỏ cây lớn nhanh tuy nhiên thân mảnh và yếu, điều này phù hợp cho việc nhân giống cắt đốt thân. Sử dụng 100% ánh sáng xanh, cây yếu, lá vàng èo uột, sinh trưởng chậm. Việc sử dụng kết hợp ánh sáng LED đỏ và LED xanh với tỷ lệ LED đỏ lớn hơn mang lại hiệu quả quang hợp tốt hơn hẳn khi sử dụng riêng lẻ. Việc kết hợp ánh sáng trắng với ánh sáng đỏ và xanh cũng mang lại hiệu quả nổi bật. Như vậy để cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt sử dụng ánh sáng LED đỏ và LED xanh là cần thiết. Điều này được giải thích bởi LED đỏ có bước sóng khoảng 650nm phù hợp với quang phổ hấp thụ của diệp lục b (Chlorophyll b) là 652nm, LED xanh có bước sóng khoảng 450nm phù hợp với quang phổ hấp thụ của diệp lục a (Chlorophyll a) là 440nm.
Trở lại với cây lan, hầu như chưa có công trình nghiên cứu nào trên đối tượng cây lan ở ngoài điều kiện tự nhiên. Qua nghiên cứu tài liệu và tổng hợp các kết quả nghiên cứu cho thấy việc bổ sung ánh sáng cho cây lan với những vườn thiếu ánh sáng do bị che chắn bởi tường, vật dụng, lưới… hay mùa đông ngày ngắn, ánh sáng yếu là cần thiết để cây sinh trưởng tối ưu. Loại đèn quang hợp kết hợp hai loại ánh sáng đỏ và xanh là cần thiết, giúp cây lan sinh trưởng đồng đều không èo uột.
Về đèn quang hợp, chúng ta có thể mua trên thị trường khá nhiều chủng loại. Loại đơn sắc đỏ hoặc xanh cũng có, loại đã kết hợp đỏ -xanh cũng có, giá cả rất phong phú tùy theo công suất. Cá nhân mình đang sử dụng loại bóng riêng và sử dụng kết hợp 3 loại ánh sáng: trắng, đỏ và xanhb (chủ yếu với mục đích thử nghiệm). Loại bóng túy đơn sắc riêng lẻ này theo mình đánh giá rẻ hơn và hiệu quả cũng không kém lại rất sáng thuận tiện khi buổi tối ta chăm sóc. Nếu không sợ tốn điện ta có thể kết hợp thêm với ánh sáng của đèn sợi đốt cũng có tác dụng quang hợp cho cây tốt.
2.SỬ DỤNG ĐÚNG CƯỜNG ĐỘ
Qua quan sát thấy nhiều ACE đã lắp đèn chiếu sáng nông nghiệp. Một số lắp rất thưa và cao, dẫn đến hiệu quả quang hợp cho cây rất thấp, hoặc gần như không có do không đủ cường độ ánh sáng.
Lux là đơn vị đo độ rọi trong SI. Nó được sử dụng trong trắc quang học để đánh giá cường độ ánh sáng cảm nhận được. Cây trồng sinh trưởng tốt khi có cường độ ánh sáng phù hợp từng giai đoạn. 2000 – 3000 lux là cường độ ánh sáng cây có thể sinh trưởng được (trong đó có CÂY LAN) (trong phòng cấy mô thường sử dụng cường độ 2000 – 2500lux), có những cây nhu cầu ánh sáng lớn 3000 - 5000 lux. Xác định cường độ ánh sáng rất khó cho những anh chị em chơi thông thường, không có thiết bị đo ánh sáng. Nếu có thể thì yêu cầu phía thi công phải test cường độ ánh sáng trước khi nghiệm thu.
ACE Có thể cài app trên điện thoại để đo cường độ ánh sáng (Không chuyên dụng như thiết bị đo nhưng có thể tham khảo được): https://play.google.com/store/apps/details?id=com.dienquang.lightcheck
Để khắc phục điều này tùy theo công suất của bóng đèn nông nghiệp mà chúng ta lắp (18W, 20W, 50W …), lựa chọn khoảng cách phù hợp và không treo quá cao, khoảng cách 30cm – 50cm là có thể chấp nhận được do đèn led tỏa nhiệt rất ít. Có thể tham khảo gợi ý trên hướng dẫn sử dụng của mỗi loại bóng.
Kiên Trần có một góc nhỏ khoảng 15m2 đang thử nghiệm thắp bổ sung ánh sáng cho cây vào những ngày trời âm u và tăng cường chiếu sáng vào buổi tối, chiếu sáng đến 22h (Thời gian bắt đầu tùy ánh sáng tự nhiên, nếu thấy tối thì bật sớm). Thực sự khi chưa viết bài viết này mình cứ nghĩ nó đủ sáng do thấy sáng, bởi sử dụng ánh sáng trắng nhiều hơn đỏ và xanh. Tối qua mình đã mang thiết bị lên đo thì chỉ những cây cao tiếp xúc gần với bóng (khoảng cách khoảng 30 cm) mới đủ hoặc gần đủ cường độ chiếu sáng. Những cây thấp gần như không có tác dụng. Khuyến cáo anh chị em lắp bóng thì nên đồng nhất cho từng loại cây, để cố định được khoảng cách giữa bóng với tán cây (cây to đi với cây to, cây nhỏ đi với cây nhỏ).
Bài viết trên đây KT tham khảo từ nhiều công trình nghiên cứu đánh giá hiệu quả của ánh sáng đơn sắc, do viết cho ACE chơi lan tham khảo là chính nên mình không trích dẫn khoa học cụ thể (mong ACE là người có chuyên môn bỏ qua). Chúc ACE có một lựa chọn hợp lý để việc chiếu sáng cho cây HIỆU QUẢ - TIẾT KIỆM – AN TOÀN.
P/s. Nếu có thông tin nào còn thiếu, cần bổ sung xin hãy cho tôi biết để cập nhật để chúng ta hiểu rõ vấn đề hơn. Xin cảm ơn.
Nguồn FB a Kiên Trần - Mình đã xin phép copy và nhận được sự đồng ý!