09/07/2024
आज भोट चन्द्र पात्रो अनुसार छैटौँ महिनाको चतुर्थी तिथि དྲུག་པ་ཚེས་བཞི། डुक्पा छेशी दिवस् हो ।
जसलाई हिमाली बौद्धमार्गीहरूले छोखोर दुइक्षेन् (ཆོས་འཁོར་དུས་ཆེན) अर्थात् धर्म चक्र प्रवर्तन दिवस् पनि भनिन्छ।
यो दिवस् बुद्धले सम्याक संबोधी प्राप्त गरे पश्चात ४९ दिन पछि ब्राह्म, बिष्णु, इन्द्र , इत्यादिको अनुरोधमा वाराणसी स्थित मृगदा बन नामक जङ्गलमा पन्च बर्गिय भिक्षुहरु ༼ आज्ञात कौण्डिन्य, अश्वजित, वाष्प, महानाम र भद्रिकलाई पहिलो पटक འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི། चार आर्य सत्यको विषयमा धर्मचक्र प्रवर्तन गर्नु भएको थियो।
चार आर्य सत्य :
१) སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ། दुःख सत्य – संसारमा दुःख छ ।
२) ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ། समुदाय सत्य – दुःखको कारण छ ।
३) འགོག་པའི་བདེན་པ། निरोध सत्य – दुःख कारणको निवारण छ ।
४) ལམ་གྱི་བདེན་པ། मार्ग सत्य – दुःख कारण निवारणको लागि मार्ग छ ।
यो दिवसको दिन पाठ पूजा र मंत्र जाप गर्नु भन्दा पनि बुध्दले प्रथम् पटक दिनु भएको चार आर्य सत्यको विषयमा श्रवान, मनन् चिन्तन् र ध्यान गरेर हाम्रो दैनीक जीवनमा उपयोग गर्नु सकेमा उत्तम् हुन्छ। यो दिवस् मान्नेहरूले चार आर्य सत्यको बारेमा केही ज्ञान लिन सकियो भने यो दिवस् मानेको अर्थपुर्ण हुन्छ अन्यथा त्यही पहिले मानेको जस्तै माने जस्तो मात्र हुन्छ। फल सुन्य हुन्छ। भवतु सब्ब मंगलम्।।