31/07/2024
Άλισον Φέλιξ: Η μεγαλύτερη νίκη στο πιο δύσκολο σπριντ της ζωής της
Άρθρο της Μαριλένας Καλόπλαστου
Στο gazzettawomen
pic: Artani Κοιν.Σ.Επ
Επιλέγοντας τη μητρότητα, άνοιξε ακούσια το κουτί της Πανδώρας. Απέδειξε ότι οι πιο ένδοξες στιγμές της ζωής της, δεν ήταν αυτές που σημαδεύτηκαν από επιτυχίες. Αλλά οι μέρες εκείνες που η απελπισία την έκανε να αλυσοδέσει στο χέρι την ψυχή της και να κάνει ό,τι μπορεί για να μη χρειαστεί να πει ξανά τη λέξη «αδύνατο»!
Μπορούσε ακόμα να ακούσει τις κραυγές. Ο φόβος για εκείνη είχε τη μορφή ενός συγκεκριμένου χώρου. Τον ήχο μιας συγκεκριμένης φωνής. Στα τέλη του 2018, η επτά φορές χρυσή Ολυμπιονίκης του στίβου, Άλισον Φέλιξ, καθόταν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Νεογνών ενός νοσοκομείου έξω από το Ντιτρόιτ. Παρακολουθούσε τη μάχη της κόρης της, Κάμριν, να κρατηθεί στη ζωή.
Η Κάμριν ήρθε στον κόσμο επτά εβδομάδες πρόωρα, όταν η Άλισον βρισκόταν στην 32η εβδομάδα της κύησης. Η μικρούλα ήταν συνδεδεμένη με ειδικά monitors. Σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης της υγείας της χτυπούσε αυτόματα ένας συναγερμός και τότε οι γιατροί έμπαιναν μέσα και σταθεροποιούσαν την αναπνοή της.
Όσο πανικό κι αν προκαλούσε στην Άλισον εκείνος ο ήχος, ήταν η κραυγή μιας άλλης μητέρας, σε ένα άλλο σημείο της Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Νεογνών, που την στοίχειωνε. Διαπεραστικές φωνές, «ποτισμένες» με αγωνία, που διαισθανόταν τι μπορούσαν να σημαίνουν.
Νοσοκόμες έσπευσαν να κλείσουν τις πόρτες, να την καθησυχάσουν. Εκείνος ο ήχος, τρυπούσε το μυαλό της, μπορεί να ήταν μια στιγμή, κάποια δευτερόλεπτα, μα τον κουβαλούσε μέσα της. Εκείνες τις στιγμές «απλώς θυμάμαι να σκέφτομαι: δεν ξέρω αν θα επιστρέψω». Αυτές τις σκέψεις μοιράστηκε τον Μάιο του 2021 στο περιοδικό TIME καθ'οδόν για την προπόνηση ενόψει των Ολυμπιακών του Τόκιο. Με περίπου τέσσερις ώρες ύπνο, καθώς η Κάμριν η κορούλα της, 2 ετών και υγιέστατη πια, μπορεί να είχε πέσει για ύπνο στις 8, αλλά δεν κοιμήθηκε τελικά πριν τα μεσάνυχτα...
Για εκείνη, εξάλλου, η παρουσία της στους Ολυμπιακούς του Τόκιο ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στην καριέρα της. Βλέπεις μέχρι να φτάσει στα στάδια της Ιαπωνίας έστησε στον τοίχο και πυροβόλησε κάθε της φόβο. Ξεγέλασε τον θάνατο, παράλυσε από την αγωνία κι ύστερα στάθηκε στα πόδια της, ύψωσε τη φωνή της, έγινε ασπίδα κι αγκαλιά για κάθε αθλήτρια που θα αποφασίσει να γίνει μητέρα, για κάθε μαύρη εργαζόμενη μητέρα στις ΗΠΑ.
«Tο φιλί του θανάτου»
Οι αθλητές απαιτείται να βγάζουν τον σκασμό και να παίζουν. Να μην εκφράζουν τις απόψεις τους. Τι θέσεις τους. Αντιμετωπίζονται απλώς ως ακριβοπληρωμένοι παλιάτσοι. Τρέξτε πιο γρήγορα, πηδήξτε πιο ψηλά, πιο μακριά. Και μην ανακατεύεστε. Για τις γυναίκες αθλήτριες τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους τους. Αναμένεται από εκείνες να θυσιάσουν οποιοδήποτε όνειρο εκτός του αθλήματος, στο κυνήγι της αρτιότητας.
Η απόφαση να αποκτήσουν ένα παιδί για τις περισσότερες σηματοδοτεί και το τέλος των Ολυμπιακών φιλοδοξιών τους και την απώλεια σημαντικών χορηγιών. Η δρομέας Phoebe Wright χαρακτήρισε τη μητρότητα για μια επαγγελματία αθλήτρια ως «το φιλί του θανάτου».
Η Άλισον συνήθιζε για χρόνια να κρατά χαμηλό προφίλ. Ήταν αφοσιωμένη σε ένα πράγμα: να κερδίζει μετάλλια. Και ήταν καλή σε αυτό. Είχε κερδίσει έξι Ολυμπιακά Μετάλλια και μετρούσε 18συνολικά σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα (στα 200μ, στα 400μ, στη σκυταλοδρομία 4χ100, στη σκυταλοδρομία 4χ400). Μέχρι που θέλησε εκτός από αθλήτρια, εκτός από Ολυμπιονίκης, να γίνει και μητέρα. Όνειρο που αρχικά προσέκρουσε σε εκείνη την ψεύτικη εικόνα του αθλητή - ρομπότ, στη συνέχεια έγινε εφιάλτης και τελικά η αφορμή να αλλάξει ο τρόπος που αντιμετωπίζουν οι κολοσσοί των αθλητικών ειδών τις αθλήτριες που επιθυμούν να βιώσουν τη μητρότητα.
Αποφάσισε να κάνει οικογένεια το 2018. Αρχικά το έκρυψε φοβούμενη τις κυρώσεις από τη εταιρεία που συνεργαζόταν με την οποία βρισκόταν εκείνη την περίοδο σε διαπραγματεύσεις. Αναγκάστηκε να «πνίξει» στιγμές ευτυχίας. Ένιωθε μόνη στη χώρα του φόβου. Προπονούταν πριν ξημερώσει ώστε κανείς να μη τη δει να γυμνάζεται. Φορούσε φαρδιά ρούχα. Ενημέρωσε για τον ερχομό του μωρού μόλις 15 άτομα και τους ζήτησε την απόλυτη εχεμύθειά τους.
Απομονωμένη, δεν βίωσε όλες εκείνες τις εμπειρίες που πρόσμενε. Στην ουσία δεν ένιωθε ότι είναι έγκυος. Ο φόβος δεν ήταν αβάσιμος. Η Ολυμπιονίκης, Κάρα Γκόουτσερ έφυγε από τη Nike το 2014 και είπε ότι η εταιρεία σταμάτησε να τη πληρώνει όταν έμεινε έγκυος στον γιο της το 2010. Μια άλλη πρώην δρομέας της Nike, η Αλίσια Μοντάνιο, ισχυρίστηκε ότι η εταιρεία της είπε επίσης ότι θα σταματήσει να την πληρώνει όταν ήταν έγκυος.
Την ίδια στιγμή, σε έναν τακτικό έλεγχο στον γυναικολόγο της, η Φέλιξ είπε στον γιατρό της ότι τα πόδια της είχαν πρηστεί, σημάδι προεκλαμψίας. Η προεκλαμψία είναι μία σοβαρή διαταραχή της εγκυμοσύνης, που εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές για την έγκυο και το έμβρυο που κυοφορεί. Εμφανίζεται συνήθως μετά την 20η εβδομάδα της κυήσεως και μπορεί να υφίσταται ακόμα και 4-6 εβδομάδες μετά τον τοκετό.
Αναγνώριζε την προνομιακή της θέση. Είχε ιδιωτική ασφάλεια υγεία κι ως εκ τούτου πρόσβαση σε άριστη περίθαλψη. Ωστόσο, όπως υποστήριξε, κανείς δεν της είπε για τους αυξημένους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι μαύρες γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αποφάσισε ότι αυτό πρέπει να αλλάξει.
Έρευνα του CDC αποκάλυπτε ότι στις ΗΠΑ μια μαύρη γυναίκα είναι 5,2 φορές πιο πιθανό να πεθάνει στην εγκυμοσύνη ή στη γέννα σε σχέση με μια λευκή. «Ο κύριος στόχος μου είναι η ευαισθητοποίηση», ανέφερε σε συνέντευξή της στο περιοδικό Time η Felix. «Οι ΗΠΑ», σημειώνει, «είναι ένα πολύ επικίνδυνο μέρος για να γεννήσει μια έγχρωμη γυναίκα. Και αυτό δεν πρέπει να συμβαίνει».
Γέννησε εσπευσμένα και πρόωρα. Το μωρό της έμεινε για ένα μήνα σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Νεογνών. Η αγωνία δεν την αποχωρίστηκε καμία από εκείνες τις 30 ημέρες. Μέχρι να πάρει τη μικρή Κάμριν σπίτι. Στη συνέχεια και μόλις έξι εβδομάδες μετά την καισαρική τομή στην οποία υποβλήθηκε, ξεκίνησε την προπόνηση για να προκριθεί στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 2019. Δεν επέστρεψε τόσο γρήγορα όσο περίμενε. Λόγω της τομής, ακόμη και απλές ασκήσεις όπως το να φέρει τα γόνατά της μέχρι το στήθος της προκαλούσαν πόνο.
Εντωμεταξύ, οι διαπραγματεύσεις με τη Nike έγιναν εντονότερες... Η εταιρεία που της είχε προτείνει μείωση 70% στις απολαβές της, συμφώνησε τελικά να μην εφαρμόσει καμία μείωση στις αμοιβές της ανάλογα με την απόδοσή της για ένα χρόνο μετά τον τοκετό, αλλά απέρριψε το αίτημά της να προσθέσει ειδικούς όρους στο συμβόλαιο ότι αυτές οι προστασίες συνδέονται με τη μητρότητα.
Για την Φέλιξ, το μήνυμα ήταν σαφές: Η Nike δεν ήθελε να δημιουργήσει προηγούμενο για την υποστήριξη μελλοντικά άλλων αθλητριών που ήθελαν να κάνουν οικογένεια. Τότε αποφάσισε να μιλήσει. Έχοντας περάσει τόσο κοντά από τον θάνατο, αποφάσισε ότι οφείλει να σταθεί στο ύψος της αλήθειας της. Ένιωσε υποχρέωση από τη μία να γίνει αρωγός στην προσπάθεια ενημέρωσης των γυναικών για τις πιθανές επιπλοκές μιας εγκυμοσύνης κι αφετέρου έπρεπε να διασφαλίσει ότι καμία άλλη αθλήτρια μελλοντικά δεν θα χρειαστεί να θυσιάσει ούτε μια ημέρα από το θαύμα της μητρότητας φοβούμενη πιθανές κυρώσεις.
Έγραψε ένα άρθρο στους New York Times για τις «απειλές» της Nike προς την ίδια και άλλες εγκύους συναδέλφους της. Η εταιρεία αναγκάστηκε να ανασκευάσει, αλλάζοντας πολιτική. Μίλησε το 2019 στο Κονγκρέσο για την ανάγκη ενίσχυσης των Αφροαμερικανίδων κατά τη διάρκεια των κυήσεών τους. Τον Ιούλιο του 2019 έφυγε από τη Nike και υπέγραψε με την Ahtleta, ένα αθλητικό brand που έχει ως άξονα τη γυναίκα και προσέφερε καθολική ασφάλεια στις αμοιβές της σε περίπτωση που ήθελε να αποκτήσει κι άλλο παιδί.
Παράλληλα, ένωσε τις δυνάμεις της με τον νέο της σπόνσορα και το ίδρυμα Women’s Sports Foundation (WSF). Από κοινού, δημιούργησαν το ταμείο The Power of She Fund: Child Care Grants, το οποίο θα χρηματοδοτεί με 10 χιλιάδες δολάρια τις μητέρες που θα αγωνίζονταν στο Τόκιο. Μια προσπάθεια να εξαλειφτούν οι φυλετικές ανισότητες στον αθλητισμό και να ενδυναμωθούν οι αθλήτριες που έχουν γίνει μητέρες να συνεχίσουν να αγωνίζονται.
Τον Ιούνιο του 2021, φωτογραφήθηκε με τα μετάλλιά της, έδειξε περήφανη την καισαρική τομή και ανακοίνωσε το λανσάρισμα της δικής της εταιρείας αθλητικών ειδών, της Saysh.
Είχε νικήσει!
Τον Σεπτέμβριο του 2019, κι ενώ είχε κατακτήσει το 12ο και το 13ο χρυσό της μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα σπάζοντας το ρεκόρ του Γιουσέιν Μπολτ η επιρροή της στον κόσμο του γυναικείου αθλητισμού άρχισε να αντηχεί πολύ πέρα από τις επιτυχίες της. Το 2021, η Μπιάνκα Γουίλιαμς, σπρίντερ που υποστηρίζεται από τη Nike έχοντας γίνει μητέρα τον Μάρτη του 2020, επικοινώνησε με την Φέλιξ. Στο πρόσωπό της είδε την σωτήρα των δικών της ονείρων. «Χωρίς αυτήν, δεν θα ήμουν εκεί που είμαι τώρα. Της είμαι πολύ ευγνώμων που μίλησε, γιατί έχει αλλάξει πολλές ζωές γυναικών».
Η ίδια μιλώντας στο περιοδικό TIME που την συμπεριέλαβε στους 100 ανθρώπους με την μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως για το θάρρος της να σταθεί μόνη της απέναντι σε τόσες δυσκολίες εξομολογήθηκε ότι στην καριέρα της ποτέ δεν έδειξε πολλές από τις πτυχές του εαυτού της υπό το φόβο της απόρριψης. Κατάλαβε όμως ότι «όταν λες την αλήθεια σου, στην άλλη πλευρά του φόβου, βρίσκεται η ελευθερία».
Όταν πέρασε τη γραμμή του τερματισμού το καλοκαίρι στους Ολυμπιακούς του Τόκιο, έχοντας κάνει κάνει ως μητέρα, στα 35 της χρόνια, καλύτερο χρόνο από ότι το 2016, στο Ρίο, στα 30 της είχε αλλάξει την πολιτική στη μητρότητα ενός κολοσσού στο χώρο των αθλητικών ειδών, εκείνη φορούσε το δικό της brand παπουτσιών και ήξερε ότι είναι εκεί έχοντας χρησιμοποιήσει τη φωνή της, ρισκάροντας ώστε «να μη χρειάζεται να προπονηθεί καμία άλλη γυναίκα στις 4μιση το πρωί ενώ είναι 5 μηνών έγκυος, για να μη χρειαστεί καμία αθλήτρια να κρύψει την εγκυμοσύνη σας από τον χορηγό της... Ώστε να μη χρειαστεί να παλέψεις κάποιον τόσο μεγαλύτερο από εσένα για ένα δικαίωμα που θα έπρεπε να είναι βέβαιο».
Επιλέγοντας τη μητρότητα, η Άλισον Φέλιξ άνοιξε ακούσια το κουτί της Πανδώρας. Απέδειξε ότι οι πιο ένδοξες στιγμές της ζωής της, δεν ήταν αυτές που σημαδεύτηκαν από επιτυχίες. Αλλά οι μέρες εκείνες που η απελπισία την έκανε να αλυσοδέσει στο χέρι την ψυχή της και να κάνει ό,τι μπορεί για να μη χρειαστεί να πει ξανά τη λέξη «αδύνατο».
