Το Δημοτικό Ωδείο Καβάλας (Δ.Ω.Κ.) είναι ένα από τα πιο ιστορικά και δραστήρια ωδεία της ελληνικής περιφέρειας και ένας από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς φορείς της Καβάλας. Πρωταρχική αποστολή του Δ.Ω.Κ. είναι η υποδειγματική μουσική διαπαιδαγώγηση μαζί με τη γενικότερη αισθητική-καλλιτεχνική αγωγή και επιμόρφωση των μαθητών του στις Σχολές Ενόργανης, Φωνητικής και Θεωρητικής κατεύθυνσης μέσ
ω κρατικώς αναγνωρισμένων τίτλων σπουδών. Ταυτόχρονα, το Ωδείο συμβάλλει διαρκώς στην ανύψωση του επιπέδου της πολιτιστικής ζωής στην Καβάλα και την ευρύτερη περιοχή. Δεν είναι τυχαίο ότι σπουδαίοι Έλληνες μουσικοί αναδεικνύονται τακτικά από τη μουσική κυψέλη του Ωδείου, πρώην μαθητές του οι οποίοι διαγράφουν επιτυχημένη πορεία στην πατρίδα μας και στο εξωτερικό.
Το Δ.Ω.Κ. ιδρύθηκε το 1938 και συνεχίζει να λειτουργεί ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) έως σήμερα, διοργανώνοντας πλήθος εκδηλώσεων κάθε χρόνο. Κορυφαίος πια θεσμός είναι το ετήσιο Διεθνές Φεστιβάλ «Γιάννη Α. Παπαϊωάννου», το οποίο ιδρύθηκε το 2000 (επί Δημαρχίας Εριφυλλίδη) προς τιμήν του επιφανούς μουσουργού και δασκάλου πολλών από τους διαπρεπέστερους συνθέτες της χώρας τα τελευταία 50 χρόνια. Κάθε χρόνο το φεστιβάλ προσκαλεί καταξιωμένους καλλιτέχνες και παιδαγωγούς κυρίως από το εξωτερικό, αλλά και από την Ελλάδα, για να δώσουν συναυλίες υψηλού επιπέδου και να διδάξουν σε διεθνή σεμινάρια στην όμορφη πόλη της Καβάλας.
Από το 1990 το Δ.Ω.Κ. στεγάζεται σε ένα ιδιόκτητο, όμορφο νεοκλασικό κτίριο, που αναπαλαιώθηκε και παραχωρήθηκε στον Δήμο Καβάλας. Διαθέτει αρκετούς λειτουργικούς χώρους καθώς και την αίθουσα συναυλιών «Γιάννη Α. Παπαϊωάννου» (χωρητικότητας 120 θέσεων), όπου φιλοξενούνται οι πρόβες των οργανικών συνόλων, οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις του Ωδείου και ποικίλες άλλες εκδηλώσεις πολιτισμικών φορέων της πόλης.
Από την ίδρυσή του, ο ετήσιος αριθμός των μαθητών του Ωδείου κυμαινόταν ανάμεσα σε 70 και 100. Αυτό ίσχυε μέχρι το 1983, χρονιά που αποτέλεσε σταθμό στην ιστορική διαδρομή του. Καταλύτης υπήρξε η έλευση στην Καβάλα δύο κορυφαίων Ελλήνων μουσικών οραματιστών με διεθνή αναγνώριση: του Κάρολου Τρικολίδη (γ. 1947) και του Γιάννη Μάντακα (1932-1998). Οι δύο στενοί συνεργάτες συνέβαλαν τα μέγιστα στην αναγέννηση του Ωδείου (επί Δημαρχίας Αθανασιάδη), δίνοντάς του δραματική ώθηση σε μια περίοδο κατά την οποίαν η παρουσία και η προσφορά του είχε ομολογουμένως ατονήσει. Ιδίως ο Γιάννης Μάντακας, ως διευθυντής του Ωδείου από το 1983 έως το 1995, έδωσε νέα πνοή καινοτομώντας σε επίπεδο διδακτικών προγραμμάτων και μεθόδων, αναδομώντας ριζικά τα προγράμματα σπουδών και βελτιώνοντας ραγδαία το επίπεδο και τη συνεργασία του διδακτικού προσωπικού. Ανοίγοντας διάπλατα τις πόρτες στα παιδιά της πόλης και της ευρύτερης περιοχής και δημιουργώντας τμήματα που δεν υπήρχαν, ο Μάντακας πέτυχε τη θεαματική αύξηση του μαθητικού δυναμικού: σύντομα το Δ.Ω.Κ. έφτασε να έχει 600-700 μαθητές, απασχολώντας 40 και πλέον καθηγητές! Παράλληλα, σημαντική πρωτοβουλία ήταν η διοργάνωση Μουσικής Κατασκήνωσης με σεμινάρια για μαθητές από όλη την Ελλάδα, θεσμός που είχε μεγάλη ανταπόκριση και συνεχίστηκε για κάποια χρόνια.
Φεύγοντας, ο Γιάννης Μάντακας άφησε πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό και μια πολύτιμη πολιτιστική κληρονομιά στη νέα γενιά. Το έργο του ανέλαβαν να συνεχίσουν οι μετέπειτα διευθυντές: Κωνσταντίνος Πατσαλίδης, Αθανάσιος Βασιλειάδης, Ελλάδα Γκουσεΐνοβα, Άγγελος Φιλίππου και Κορίνα Βουγιούκα. Το 2008, το Διοικητικό Συμβούλιο του Δ.Ω.Κ. (επί Προεδρίας Κούτρα) αποφάσισε να τιμήσει τον Μάντακα δίνοντας το όνομά του στο Ωδείο: Δημοτικό Ωδείο Καβάλας «Γιάννης Μάντακας».
Το σχολικό έτος 2009-2010 λειτουργούν οι Σχολές Μουσικής Προπαιδείας, Κιθάρας, Μονωδίας-Φωνητικής, Πληκτροφόρων, Εγχόρδων, Πνευστών, Κρουστών, Ανώτερων Θεωρητικών, Βυζαντινής Μουσικής, Παραδοσιακής Μουσικής και Σύγχρονης Μουσικής (Τζαζ, Ροκ). Σημαντική παρουσία έχουν επίσης τα ακόλουθα φωνητικά και οργανικά σύνολα:
• Παιδική Χορωδία (για μαθητές 8-13 ετών)
• Μεικτή Χορωδία (για μαθητές άνω των 13 ετών)
• Ορχήστρα (Μικρή Συμφωνική)
• «Κιθαρίσιμο» (Ορχήστρα Κιθαρών)
• «Ακορντεονάτα» (Ορχήστρα Ακορντεόν)
• «SAX and the city» (Ορχήστρα Σαξοφώνων)
• «Young Power Orchestra» (Ορχήστρα Συμφωνικού Ροκ)
• Σύνολα και Εργαστήρια Τζαζ & Ροκ
• Σύνολα Παραδοσιακών Οργάνων
Από τον Σεπτέμβριο του 2008 την Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Δ.Ω.Κ. και του Φεστιβάλ «Γιάννη Α. Παπαϊωάννου» έχει αναλάβει ο πιανίστας και μουσικολόγος Γεώργιος-Ιούλιος Παπαδόπουλος. Στο διάστημα αυτό έγιναν ειλικρινείς προσπάθειες από όλη την Οικογένεια του Ωδείου ώστε να εμπεδωθεί μια νέα κουλτούρα επικοινωνίας και συνεργασίας, να τονωθεί η εξωστρέφεια και να ενισχυθεί το προφίλ του Δ.Ω.Κ. στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή. Επιπλέον, το Διοικητικό Συμβούλιο και οι Πρόεδροί του (Νίκος Κούτρας και Μαρία Κοζανίδου, διαδοχικά) – με τη στήριξη του Δημάρχου Κωστή Σιμιτσή – ενέκριναν τη δαπάνη μεγάλων κονδυλίων, που συνέβαλαν στην αναβάθμιση της υλικοτεχνικής υποδομής και των παρεχόμενων υπηρεσιών. Αγοράστηκαν νέα όργανα καθώς και πολυδύναμος διδακτικός και συναυλιακός εξοπλισμός. Τέλος, το Ωδείο υποστηρίζει πλέον ασύρματη πρόσβαση στο Διαδίκτυο μέσω της πύλης του Δήμου Καβάλας.
