12/03/2024
1. Tuổi đính hôn:
Con giai con gái độ mười lăm, mười sáu tuổi giở lên, đã là tuần sắp sửa lấy vợ lấy chồng. Hai ba mươi tuổi mới cưới gọi là muộn. Cũng có nhà cưới cho con từ năm mười hai, mười ba tuổi, có nhà ước hôn với nhau từ trong thai.
Tục vợ chồng cứ hơn kém nhau một hai tuổi là vừa đôi.
2. Dạm hỏi
Trước hết kén chọn chỗ nào môn đăng hộ đối, xem tuổi không xung khắc nhau, mới mượn mối lái. Mối lái nói với cha mẹ người con gái bằng lòng gả rồi, nhà giai mới đem cau đem chè đến dạm. Từ đó thì mồng năm ngày Tết hoặc là ngày kỵ nhật nhà gái, người rể phải đưa đồ lễ vật đến mới là trọng thể.
Cách ít lâu thì làm lễ ăn hỏi: nhà giai đem cau chè, lợn xôi đến nhà gái lễ gia tiên, có nhà dùng cách giản tiện thì chỉ dùng cau, chè, mứt mà thôi. Ở Quảng Nam thì trong lễ ăn hỏi thường lại thêm một đôi hoa tai vàng nữa.
3. Sêu
Ăn hỏi rồi mới sêu. Sêu thì mùa nào thức ấy, như mùa vải thì sêu vải, mùa dưa thì sêu dưa. Có nơi một năm chỉ sêu bốn mùa. Đồ sêu nhà gái lấy một nửa, còn một nửa giả lại nhà giai gọi là đồ lại mặt.
4. Cưới
Sêu xong một năm hoặc nửa năm thì cưới, cũng có khi phải sêu hai ba năm mới được cưới. Nếu không sêu mà xin cưới thì là thiếu lễ, người ta chê cười, mà nhà gái không mấy người nghe.
5. Trao thơ, thách cưới
Trước khi muốn cưới thì đôi bên nhà giai và nhà gái đều quang quẻ cả mới được, nghĩa là người chủ hôn không có tang chế gì. Cưới thì nhà giai viết thư hỏi xem nhà gái ăn những lễ vật thế nào. Nhà gái muốn những thức gì thì viết thư giả lời nhà giai.
Nhà giai liệu thể lo được thì mới chọn ngày lành tháng tốt, đính ước ngày cưới với nhà gái. Nếu nhà gái lấy lễ nặng quá thì nhà giai xin bớt đi ít nhiều. Nhà gái không nghe thì có khi hoãn lại việc lại. Mà nhà giai bất đắc dĩ phải lo thì có khi vì thế mà hai bên sui gia sinh ra oán ghét nhau.
Đồ thách cưới thì đại để: bao nhiêu lợn gạo, hoặc ăn bò thì thách bò, bao nhiêu chè, bao nhiêu cau, bao nhiêu rượu, vòng, nhẫn, hoa, hột, quần áo, chăn màn, và kèm theo thêm bao nhiêu bạc,...
6. Đám cưới
Về vùng nhà quê, ở cùng hương thôn với nhau, cưới thường đi về đêm. Lúc đi, phải chọn giờ hoàng đạo mới đi, và phải có một người đàn ông dễ tính ra đón ngõ trước, khi ra thì reo ầm cả lên rằng gặp giai, để cho mọi việc được dễ dàng mau mắn.
Trong đám cưới có một ông già (kén ông nào hiền lành, mà vợ chồng còn song toàn, lắm con nhiều cháu mới tốt) cầm một bó hương đi trước, rồi đến các người dẫn lễ, kẻ đội mâm cau, người khiêng lợn rượu,...
Chú rể thì khăn áo lịch sự, có một đám thân thích dẫn đi. Khi đến nhà vợ, dàn bày đồ lễ, người chủ hôn nhà gái khấn lễ gia tiên rồi thì người rể vào lễ.
7. Đưa dâu
Sáng hôm sau thì đưa dâu, nhà giai nhà gái cùng ăn mừng, làm cỗ bàn, mời bà con khách khứa. Bà con khách khứa mừng nhau thì kẻ mừng tiền, người mừng chè, cau, hoặc là câu đối đỏ. Mà thường chỉ mừng bên nhà giai, chớ không mấy nơi mừng bên nhà gái. Duy ở thành phố thì có mừng bên nhà gái, nhưng chỉ mừng cho người con gái hoặc một vài vuông nhiễu điều, hoặc may sẵn thành yếm mà thôi.
Trong khi cô dâu đi đường, ăn mặc tốt đẹp e thiên hạ quở quang, phải cài vài cái kim vào choàng áo, để có ai độc mồm độc miệng, thì đã có kim ấy trấn áp đi. Có nơi lại đặt hoả lò giữa cửa cho cô dâu bước qua. Cũng có nơi dâu mới đến cửa, mẹ chồng cầm bình vôi tránh đi một lúc, có nơi dâu mới đến cửa, một người lấy chày cối giã một lúc, tục ấy thì ngộ quá, không hiểu ý làm sao.
8. Giao duyên
Tối hôm cưới, người chồng lấy giầu trăm, trao một nửa cho vợ, rót một chén rượu, mỗi người uống một nửa, gọi là lễ hợp cẩn. Vợ giải chiếu lạy chồng hai lạy, chồng đáp lại vái một vái. Tục ấy nhà đại gia mới dùng đến, nhà thường thì không mấy người dùng.
— Trích lời cụ Phan Kế Bính trong "Việt Nam phong tục".
Còn Cầm thì nói là:
Ông bà mình xưa cưới sớm quá. 12, 13 tuổi là có thể cưới rồi (nay mà thế thì lại thành tảo hôn mất).
Nam cứ hơn nữ 1-2 tuổi là vừa đôi. Hèn gì có câu "nữ thập tam, nam thập lục". Giờ nữ tam thập cưới là vừa đẹp. Vừa chín chắn trưởng thành, vừa tự chủ tài chính, lại vừa mặn mà đắm thắm!
Việc cưới xưa cũng quá nhiều nghi lễ, nghi thức. Nay các cụ trên mình đã tiết giảm đi nhiều, không phải là để quên, mà chỉ là để con cháu đỡ rườm rà, nặng gánh. Âu cũng là điều tốt, nhưng đừng vì thế mà biến tấu quá đà, lại quên mất nguồn cội của mình.
Ra Giêng thì đã ra rồi, chuẩn bị cho mùa cưới năm nay là vừa đẹp mọi người ơi. Ah, mà cưới thì nhớ mua sách "Anh là chú rể, Em là cô dâu" — cũng của Nhã Nam xuất bản — để chuẩn bị đám cưới nhen... 😊
![[ THIS'S HOW WE DO ]Khi nói đến Hoa trong đám cưới, nhiều CD-CR thường có cảm giác phí phạm bởi suy nghĩ "xài có mấy tiế...](https://img3.evepla.com/589/645/929372105896457.jpg)
![[BỨC THƯ TÌNH NGẮN NHẤT]Tiền Chung Thư là nhà nghiên cứu văn học, cũng là nhà văn nổi tiếng Trung Quốc, nhưng cả đời, ôn...](https://img5.evepla.com/034/187/818251260341876.jpg)
![[XÁC ĐỊNH TINH THẦN CHO ĐÁM CƯỚI]Có 1 thực tế là khi các bạn CD-CR đến với Team mình, thì hầu hết đều ở 2 trạng thái. Mộ...](https://img4.evepla.com/547/763/733560305477639.jpg)
![[ THIS'S HOW WE DO ]Với đám cưới của Uyên & Nam, thì ngoài việc sử dụng hoa Ly như đã nhắc ở bài trước, còn 1 hình ảnh m...](https://img3.evepla.com/230/982/665238492309821.jpg)
![[BÁCH NIÊN HẢO HỢP]Saigon mưa! Bất chợt nhớ ra, vậy là đã chia tay tháng 4, chia tay những đóa Bách Hợp để đón những cơn...](https://img4.evepla.com/124/124/642590921241245.jpg)
