14/05/2024
Story of a Flower - මලක වරුණ
බක් මී - බකිනි - Bakmee
උද්භිද විද්යාත්මක නාමය:- Nauclea orientalis
පවුලේ නම:-RUBIACEAE
සිංහල නම:-බක්මී
ඉංග්රීසි නම:- Cheesewood
Canary Cheesewood
Cape York Leichardt
Leichardt
Leichhardt Pine
Leichhardt Tree
Leichhardt's Pine
Soft Leichhardt
Yellow Cheesewood
Burr Tree
Canary-Wood
වර්ධනය වන්නේ:-ශ්රී ලංකාව, නිවර්තන උතුරු ඕස්ට්රේලියාව, නිව් ගිනියාව, අග්නිදිග ආසියාව; පිලිපීනය, මියන්මාරය, තායිලන්තය මැලේසියාව, ඕස්ට්රේලියාව.
ආහාරයට ගත හැකි කොටස්:- පලතුරු
තත්ත්වය: ස්වදේශික
ප්රතිකාර:-දත් කැක්කුම, ගෙඩි, පාචනය
ඖෂධ සෑදීමට භාවිතා කරන කොටස්:-පත්ර, පොතු
ප්රචාරණය:-බීජ.
පත්ර සාමාන්යයෙන් තරමක් විශාලය, පත්ර තල 15-30 x 10-18 සෙ.මී. විශාල සහ කැපී පෙනෙන ඒවා වේ. සෙන්ටිමීටර 1-3.5 පමණ දිග, මුදුන් ගොරෝසු රතු ග්රන්ථි, කෘමි බිත්තරවලට සමාන වන අතර, පාදම අසල එක් එක් ස්ථම්භයේ අභ්යන්තර පෘෂ්ඨයට සම්බන්ධ වේ. කැලික්ස් ටියුබ් එකකට ඒකාබද්ධ වී පරිපූර්ණ ගෝලාකාර මල් හිසක් සාදයි. පළතුරු සෙ.මී. 4-5 ක් පමණ විෂ්කම්භයක් ඇත., පිටත පෘෂ්ඨය දැලි සහිත ලෙස රළු ය. බීජ කුඩා, 1.5-2 mm පමණ දිග, සෑම පලතුරක්ම ඉතා විශාලය. පළතුරු මාංසමය, ගෝලාකාර වු බෙරි ලෙස ඇතිවේ.
බක්මී මලෙහි අලංකාරය හා සුවද පමණක් නොව පලතුරද ඉතාම ගුණ ඇති වේ. පලතුරු ප්රමාණයෙන් කහ, කුඩා රවුම් හැඩයක් ඇති අතර පැණිරස හා ඇඹුල් රසයකින් යුක්ත වේ. බක්මී ගෙඩි ආහාරයට ගැනීමෙන් ශරීරය සිසිල් වේ. රුධිරය පිරිසිදු වේ. ඉදුණු බක්මී ගෙඩි ටිකක් ගෙන හොඳින් අඹරා තලපයක් සාදා සෑම දිනකම උදේ හවස සති කිහිපයක් සම මත ආලේප කළොත් ටිකෙන් ටික සුව වෙන්න පුළුවන්. බක්මී පලතුරු යුෂ ගෙන එයට සූදුරි සහ සීනි මිශ්ර කර පානය කිරීමෙන් ආහාර අරුචිය, අජීර්ණය ආදිය මඟහරවා ගත හැකිය.බක්මී සර්ප විෂ නැසීමට ද දිව්ය ඔසුවකි. සීතල ප්රදේශවල වැවෙන මෙම ශාකයේ පොතු, මුල්, ගෙඩි, මල්, පත්ර ඖෂධ ලෙස භාවිත කෙරේ. ගර්භාෂ රෝග, ගර්භාෂ රෝග. මුත්රා ආසාදන, ගොනෝරියා, සහ වා, පිත්, සෙම යන තුනේ දෝෂ සමනය කරයි. වේදනා නාශක ගුණ ඇති බක්මි ශාකයේ ගුණ අතර සිරුරේ ඉදිමුම සහ වේදනාව නැසීමට, පිරිමින්ගේ ශුක්රාණු රෝග සඳහා සිරුරේ විෂ නසන්නට, වායුව ඇතිවීම නැවැත්වීමට, බඩගින්න ඇති කිරීමට, ආහාර දිරවීමට, වමනය වැලැක්වීමට, ඉදිමීම අඩු කිරීමට, මලබද්ධය සුව කිරීම, මව්කිරි වැඩි කිරීම, ගින්න වැඩි කිරීම, ශරීර ශක්තිය වැඩි කිරීම සහ සමේ රෝග සඳහා ප්රතිකාර කිරීම. ගෙඩි, කැක්කුම, වණ, තුවාල, අතීසාරය, අතීසාරය, පාචනය, දත් කැක්කුම, ජලභීතිකාව, සර්ප විෂ, මුත්රා ගල්, මුත්රා අවහිරතා, සෙංගමාලය, අක්ෂි රෝග, මුඛ රෝග, හෘද රෝග, ක්ෂය රෝගය, උණ වැනි බොහෝ අවස්ථා සඳහා ප්රතිකාර කිරීමට උපකාරී වේ. පැළෑටිය යනු බක්මී ශාකයේ කොළ, පොතු, මුල්, ගෙඩි ආදියෙන් නිපදවන ඖෂධ භාවිතා කරන දේශීය වෙදකම සඳහා විශාල ඖෂධීය වටිනාකමක් ඇති ශාකයකි.